Mijn vader was het ‘bruintje’ op de veiling

Een jaar of zestig geleden pakte hij de boot vanuit Suriname, met 200 gulden op zak. Zonder enige familie in Nederland maar met het volste vertrouwen dat hem hier een betere toekomst wachtte, kwam hij aan in Vlissingen. Op de kade sprak hij iemand aan: waar moest hij heen als hij werk zocht? Rotterdam, werd hem verteld. Daar is de haven, daar is werk. Hij pakte de trein, vond een pension in Kralingen waar hij een kamer huurde bij een mevrouw en begon aan een baan als administratief medewerker. Vandaag de dag wordt het vastgoedbedrijf dat hij in zijn pauzes bij elkaar kocht door veilingen te bezoeken, gerund door zijn kinderen.

Faye wil anoniem blijven, haar vader ook. “E., je weet toch, wij zijn allemaal zakkenvullers en huisjesmelkers. Dat wij in vastgoed investeren en alleen maar woningen verhuren waar we ook zelf in zouden willen wonen, daar gaat iedereen aan voorbij. Dat is geen verhaal.” Ja. Ik weet toch. Maar Faye is mijn vriendin en het verhaal van haar vader is de droom van elke immigrant; niemand verlaat huis en haard om in een vreemd land zijn leven in armoe te slijten. Zijn verhaal moet verteld, moet gehoord, moet gedeeld worden; het inspireert niet alleen migranten, maar iedereen in het vastgoed. Daarbij is Faye niet de enige die niet wil praten. “Ja maar wel met jou, als het moet. Maar dan wel anoniem, want ik zeg liever niet dat ik in het vastgoed zit. Je moet je er tegenwoordig voor schamen.” 

Je moest ‘ns weten hoe vaak we mensen in nood helpen, onze huurders wonen graag bij ons. Als er wat is en ze bellen, wordt het gewoon geregeld. Ondertussen wijst de overheid naar ons als boeman, in plaats van dat ze ons bedanken een probleem – de woningnood – op te lossen dat zij zelf hebben gecreëerd.

Bruintje

Fayes vader had een fascinatie voor beleggen. Op zijn veertiende, toen hij nog in Suriname woonde, werkte hij voor een kleermaker. Het geld dat hij daarmee verdiende spaarde hij. Zijn eerste transactie was de koop van een stuk grond, waarop de ouders van zijn beste vrienden een huis konden bouwen. Hij was nog zo jong, dat zíjn vader – Fayes opa – hiervoor moest tekenen. 

Wij investeren veel in energielabels en isolatie. De waarde van ons vastgoed zit in de muren.

In Nederland werkte hij als administratief medewerker bij een energieleverancier. Het waren de vroege jaren zeventig en de vastgoedveiling in de Rotterdamse Kipstraat was ‘hot en happening, echt een ding’. “Hij kocht zijn eerste pandjes in zijn pauzes, voor 3.000 gulden”, vertelt Faye. “Op de veilig kreeg hij kennis aan een notaris die hem vertrouwde en geld voorschoot. Mijn vader was het enige bruintje op de veiling en viel op.” Bruintje? “De enige Suri. Hij is nog steeds dol op het veilingboekje, en snapt niet waarom het nu nog maar drie blaadjes zijn.”

De notaris maakt ‘het bruintje’ wegwijs in de vastgoedhandel. Spit het boekje door, selecteer de panden, rij erlangs, kijk waar ‘te koop’ borden in de tuin staan, bel die verkopende makelaars en bereken dan wat een pand op de veiling waard mag zijn. “Gingen we hoor, in het weekend, op de fiets langs al die panden”, vertelt Faye. “Ik heb heel de stad afgefietst op m’n fietsje!” Waar de vader van Faye begon met de aankoop om te handelen, besloot hij later ook panden te houden. Ook neefjes die uit Suriname overkwamen deden mee. “Al het geld wat hij spaarde ging naar pandjes. Maakten mijn ouders in het weekend zelf alles schoon.” Het eerste pand dat de familie kocht was in de Rotterdamse Rijnhaven. Het werd verhuurd aan een Turks gezin. Inmiddels bestaat de straat niet meer maar “we hebben nog steeds panden uit die tijd. Ik heb geen idee wat die nu waard zijn. Twintig dertig keer zoveel?” Tja. In euro’s? Wie het weet mag het zeggen. “Uiteindelijk heeft mijn vader zijn hele leven als financieel administrateur gewerkt. Hij is gewoon met pensioen gegaan. Vastgoed was niets meer dan een hobby.”

Mensen die totaal geen affiniteit met vastgoed hebben en die me bellen om te zeggen dat ze een huisje voor de verhuur willen; ik kan er niet zoveel mee. Het is werk, hard werken ook. Wat denk je nou?! Dat je nog voor een ton een huis kunt kopen? Dat zou ik ook wel willen.

Schaamte en trots

Voor Faye en haar broer is het meer dan een hobby, het is een liefdevolle fascinatie voor vastgoed. “Wij hebben geprofessionaliseerd wat mijn vader heeft opgezet. Toen mijn broer na zijn studie bij mijn vader ging werken – studeren was heel belangrijk hè, zowel mijn broer als ik hebben een WO-studie moeten afronden van mijn van vader – is hij het vastgoed gaan professionaliseren. Waar mijn vader veertig huurders had, hebben wij er nu rond de honderdtwintig.  Hij zoekt de panden en houdt zich bezig met verbouwingen, ik regel samen met mijn man de financiering met banken, doe het debiteurenbeheer, de administratie, belastingaangifte en jaarcijfers. Alles volgens de regels. We kopen en verhuren niets waar we niet zelf in zouden kunnen wonen.”

En toch is er schaamte. Beleggen in vastgoed is niet iets waar je mee te koop loopt. Bij ondernemers valt het weer anders dan bij de nagelstiliste: “Dan zeg ik dat ik makelaar ben.” De reputatie van en vooroordelen over huisjesmelkers en zakkenvullers is hardnekkig. “Er wordt gedacht dat het geld met bakken naar binnen vliegt maar ze vergeten dat het hard werken is – zoals elke baan. Je hebt het over mensen die bij je wonen, die moet je tevreden houden. Waar we vooral trots op zijn, is onze vader. Hij heeft zijn geld niet verbrast maar goeie dingen gedaan. Hij houdt niet van status; wij ook niet maar we rijden wel in een mooie auto, houden van een mooi horloge of goede kleding. Als ik kleding voor mijn vader koop, krijg ik ruzie. Hij houdt niet van luxe, het is niet nodig om het te laten zien.”

Mensen in nood

Opeens komt er nog iets anders uit: “Misschien heeft het er wel mee te maken dat ik een bruintje ben. Misschien wil ik het beter dan goed doen, ik hou er niet van als mensen van alles over me vinden. We verdienen er een goede boterham aan, maar mensen vergeten vaak dat we met regelgeving te maken hebben. De huurder heeft allemaal rechten en wij willen geen gezeik. Je strikt aan de regels houden kost effort, tijd en geld. Wij investeren veel in energielabels en isolaties. Saaie uitgaven die je niet ziet. De waarde van ons vastgoed zit in de muren.“

Vastgoedeigenaren bieden onderdak aan mensen. Vastgoed wordt misschien weggezet als bakstenenhandel maar is veel meer een sociale bezigheid: dankzij vastgoedeigenaren als Faye hebben honderdtwintig mensen onderdak. “Dat is eigenlijk wel sterk, ik heb er nooit naar gekeken als het verschaffen van onderdak. Maar je moest ‘ns weten hoe vaak we mensen in nood helpen, we vinden het heel gewoon. Onze huurders wonen graag bij ons, als er wat is en ze bellen, wordt het gewoon geregeld. De reputatie van vastgoedeigenaren kan eigenlijk alleen veranderen door overheidsingrijpen – zij wijzen naar ons als boeman, in plaats van dat ze ons bedanken voor het oplossen van een probleem – de woningnood – dat zijzelf hebben gecreëerd. Trouwens, een brief van het huurteam bij klachten levert negatieve energie op. Als er een probleem is, bél en we lossen het op. Mensen die totaal geen affiniteit met vastgoed hebben en me opbellen om te zeggen dat ze een huisje voor de verhuur willen; ik kan er niet zoveel mee. Het is werk, hard werken ook. Dat moet je willen en kunnen. Wat denk je nou?! Dat je nog voor een ton een huis kunt kopen? Dat zou ik ook wel willen. Trouwens, mijn vader zegt dan altijd dat we niet moeten zeuren. Toen hij begon leende hij tegen 10 procent bij de bank. Dat is nu wel anders.”  

Advies van Faye aan iedereen die een ‘pandje wil kopen’

Als je geen affiniteit met vastgoed hebt, moet je echt goed bedenken waar je aan begint. Vastgoed heeft de naam van het grote geld maar je zult vaak moeten bijlenen als je iets wil kopen voor de vrijesectorverhuur. Daarbij ‘stop’ je er niet zomaar een huurder in, je gaat een relatie aan voor langere tijd. Dat betekent dat je er altijd mee bezig bent, je altijd aanstaat. Hoe meer vastgoed je hebt, hoe meer prikkels. Dingen gaan op de raarste momenten stuk, je moet het wel oplossen. Je koopt vastgoed, maar je hebt met mensen te maken. 

De grootste fout van Faye 

Dat is een klassieker: het vertrouwen van een huurder. Mensen met een empathisch probleemverhaal die je hulp wil bieden. En je gaat op basis van vertrouwen een overeenkomst aan. Wat bleek? Die mensen woonden er niet zelf maar verhuurden het voor meer geld aan anderen. Niemand is daar blij mee: buren hebben overlast, de gemeente wil dat je het oplost en in het ergste geval zit je bij een advocaat. Als de buurt opeens overlast heeft door drugs of plantjes in de kelder, moet ík naar het bureau. Dit is een niet-sexy onderdeel van het vastgoedeigenaar-zijn waar je bovendien niemand over hoort. In deze business moet je je knopen tellen als je een probleem voor 10.000 euro kunt oplossen. 

Wat zeg je tegen Hugo de Jonge en iedereen die zegt dat huizen zijn om in te wonen, niet om te speculeren?

Er zijn mensen die zich helemaal niet senang voelen bij het kopen van een huis en het hebben van vaste lasten. Die zijn bang dat het minder waard wordt. En er zijn mensen die alleen maar kunnen huren omdat de banken ze geen hypotheek willen geven. Doe dáár wat aan! De Tweede Kamer en Hugo duwen verhuurders ten onrechte in het hokje van ‘jullie zijn slecht’. Ze vergeten te melden dat huurders heel veel rechten hebben. Wij willen helemaal niet rijker worden ten koste van de huurder. Daarbij komen de vooroordelen tegen beleggers óók door deze overheid. Je kunt Blackstone wegzetten als nare investeerder uit het buitenland maar ze hebben in Rotterdam een heleboel panden opgekocht en hele straten ge-upgrade; daar hoor je niemand over. Wat zij kochten, was bagger, daar wilde je niet dood gevonden worden. Je mag ook best blij zijn met vastgoedondernemers, de overheid lost het niet op. Trouwens: ik ben vóór goede regelgeving, huizen moeten aan eisen voldoen en schimmel aan de muren mag gewoon niet. Maar dat gebeurt vooral bij woningstichtingen. Ik snap niet dat die ermee wegkomen.