Aanpassingen in de aanneemsom

Uit een procedure waarin Tosca Deenik en Theo Roest van Köster Advocaten namens een aannemer optraden, blijk dat de Raad van Arbitrage in Bouwgeschillen (RvA) de gevolgen van de oorlog in Oekraïne beoordeelt als een extreem onvoorziene wijziging van de omstandigheden. Hierdoor ontstaat een situatie zoals bedoeld in art. 6:258 BW. Hoewel de consequenties hiervan per situatie verschillen, acht de RvA het beroep dat de aannemer op deze bepaling deed rechtsgeldig.

‘Niet redelijk’

Dit wetsartikel bepaalt dat de rechter de gevolgen van een overeenkomst tussentijds kan wijzigen of (deels) kan ontbinden bij onvoorziene omstandigheden. Deze moeten dan wel van dien aard zijn, dat de wederpartij niet kan verwachten dat de overeenkomst ongewijzigd in stand blijft.

Volgens de RvA is hier dus sprake van. Vanwege de prijsstijgingen is het niet meer redelijk een aannemer vast te pinnen op een begroting waarin nog geen rekening kon worden gehouden met de gevolgen van de situatie in Oekraïne. De opdrachtgever werd verplicht om in minnelijk overleg met de aannemer tot aanpassing van de aannemingsovereenkomst, met name de aannemingssom, te komen.

Opvallend oordeel

Het oordeel van de RvA is overigens opvallend, omdat een beroep op omstandigheden die de algehele economie beïnvloeden in het kader van art. 6:258 BW, niet snel slaagt. De coronacrisis (en daarop volgende overheidsmaatregelen) is wat dat betreft een uitzondering geweest.

De economische crisis van 2008 viel volgens de rechtspraak onder het ondernemersrisico en was geen reden om vanwege onvoorziene omstandigheden tot aanpassing van overeenkomsten over te gaan.